Từ 1/4, một số cục, chi cục hải quan chính thức triển khai hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS. Với hệ thống này nhà cung cấp cũng như ngành hải quan kỳ vọng sẽ rút ngắn thời gian hoàn tất việc khai báo một bộ hồ sơ xuất, nhập khẩu. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn chạy đôn chạy đáo tới vài ngày hàng hóa mới được thông quan. 

Tại Chi cục Hải quan 2, 3 - Cục Hải quan Hải Phòng các doanh nghiệp đến làm thủ tục thông quan đông gấp 2-3 lần so với tháng trước, do bị ùn ứ. 

Chị Mai, nhân viên một doanh nghiệp tại quận Ngô Quyền làm thủ tục nhập khẩu lô hàng cáp máy tính, ti-vi nhưng hai ngày nay vẫn chưa được thông quan. Chị cho biết, hàng luồng xanh (loại được chấp nhận thông quan trên cơ sở thông tin khai báo) nếu như trước kia chỉ mất khoảng một vài giờ thì nay kéo dài cả ngày. Hàng thuộc luồng vàng và luồng đỏ (có kiểm tra chứng từ hoặc thực tế hàng hóa trước khi thông quan) cũng phải mất tới 2-3 ngày, thay vì nửa ngày như trước kia.

Chị Nguyễn Thùy Trang, cán bộ Công ty TNHH nhựa Á Đông, trụ sở Hoài Đức (Hà Nội) cho hay, 6 lô hàng là nguyên liệu đầu vào của công ty được chuyển đến Cảng Hải Phòng ngày 4 và 10/4 nhưng đến ngày 15/4 hàng mới được thông quan, chuyển đến nhà máy. Trước đó, cơ sở hết nguyên liệu và phải dừng hoạt động trong hai ngày, gần 100 cán bộ, công nhân phải nghỉ chờ việc. Chị cũng cho biết, nếu một hai hôm tới, hàng nhập về không được thông quan, doanh nghiệp sẽ tiếp tục phải dừng sản xuất.

“Mỗi một lần dừng, thiếu hàng cung cấp cho đối tác, chuyện thiệt đơn thiệt kép về kinh tế là khó tránh khỏi.” chị Trang nói.

Một cán bộ hải quan cho hay, hệ thống mới hạn chế số lần chỉnh sửa. Do đó, khi nhầm lẫn bắt buộc phải làm lại tất cả mọi thao tác. Thêm vào đó trong thời gian tập huấn, các doanh nghiệp chỉ được học lý thuyết nên khi hải quan chính thức triển khai đã còn khá lúng túng. 

Đối với những doanh nghiệp làm thủ tục xuất khẩu hàng hoặc đơn vị làm dịch vụ thông quan cũng khó khăn không kém. "Hàng nhỡ, tàu chạy, doanh nghiệp hay đơn vị dịch vụ xuất nhập khẩu chỉ còn nước thất hứa với đối tác. Và đương nhiên chúng tôi phải chi ra một khoản không nhỏ cho phí lưu kho, lưu bến, bốc xếp… đó là chưa kể tới việc bị đối tác phạt vì thời gian giao, xuất hàng không đúng hợp đồng", nhân viên một doanh nghiệp thở dài. 

Ông Nguyễn Sĩ Tráng – Phó cục trưởng Cục Hải quan Hải Phòng cho rằng, trong thời gian đầu khai báo trên hệ thống sẽ không tránh khỏi những vướng mắc phát sinh. Điều này một phần do thời gian tập huấn chưa nhiều, cán bộ, doanh nghiệp, chưa được thực hành thuần thục.  

Ông Nguyễn Ngọc Túc, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cho biết đã có 9 cục và 27 tổng cục triển khai hệ thống thông quan tự động mới và dự kiến đến 30/6 sẽ mở rộng ra toàn ngành. 

Ông cũng cho biết, nếu so sánh với thủ tục hải quan điện tử trước đó thì số lượng chỉ tiêu trên tờ khai VNACCS/VCIS nhiều hơn nhưng thực chất lượng thông tin khai báo là gần như nhau. Về tổng thể thì các tiêu chí khai báo nhằm cung cấp đầy đủ thông tin để cơ quan hải quan có thể ra quyết định thông tin hàng hóa nhanh chóng. 

Lãnh đạo Tổng cục cũng cho rằng, hệ thống mới hiện đại, đã được áp dụng tại Nhật Bản nên cũng đòi hỏi sự chuyên nghiệp, phối hợp thuần thục của cán bộ hải quan và doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc mới thay đổi từ hệ thống cũ sang cách làm mới sẽ không tránh khỏi những bỡ ngỡ ở một số đơn vị có lượng hàng hóa thông quan lớn. 

“Từ cuối 2013, chúng tôi đã có thư thông báo đến tất cả các doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu tham gia đào tạo, vận hành thử nghiệm hệ thống mới. Tuy nhiên, không ít đơn vị tham gia đào tạo chưa thực sự nghiêm túc nên còn chưa thuần thục trong khai báo dẫn đến tình trạng trên”, vị này cho hay. 

Vị này cũng cho biết, mất khoảng vài ngày đầu thì việc triển khai còn bỡ ngỡ nhưng đến nay số lượng tờ khai thực hiện mỗi ngày đã đạt mức xấp xỉ so với hệ thống cũ. “Nếu triển khai thuần thục thì việc thông quan đối với hàng luồng xanh chỉ mất vài giây, hàng luồng vàng, đỏ cũng được rút ngắn hơn so với hiện nay giúp Việt Nam cải thiện năng lực cạnh tranh, doanh nghiệp giảm chi phí”, ông Túc cho hay. 

Theo VnExpress