Theo các chuyên gia của HSBC, Việt Nam đã thực sự trở thành một trong những nền kinh tế chú trọng về thương mại nhất trên thế giới với kim ngạch xuất khẩu tăng từ mức 46% vào năm 2001 lên 77% GDP vào năm 2013. Đặc biệt, Việt Nam đang tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP), một khối thương mại có thể đại diện cho 40% GDP thế giới. Nếu đàm phán hiệp định thành công, xuất khẩu hàng hóa sản xuất của Việt Nam đến năm 2025 có thể sẽ tăng trưởng hai con số. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu dệt may, quần áo và giày dép sẽ gia tăng đáng kể (tăng lần lượt 13% và 52% đến năm 2025). Từ đó, các chuyên gia dự báo đạt được thỏa thuận TPP có thể giúp thu nhập quốc dân của Việt Nam (GNI), bao gồm tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cộng với thu nhập nhận được từ nước ngoài tăng thêm 2% vào năm 2015 và tăng khoảng 10% đến năm 2020.

Tuy nhiên, các chuyên gia HSBC cũng cho rằng với 90% các sản phẩm của Việt Nam xuất đi các nước bằng đường biển, một trong những vấn đề Việt Nam cần cải thiện chính là hệ thống cơ sở hạ tầng và dịch vụ hải quan. Nhiều nhà xuất khẩu vẫn còn phàn nàn về thủ tục quản lý dịch vụ logistics và hải quan của Việt Nam còn phức tạp, tốn cả về thời gian và tiền bạc. Ngoài ra, trong số 5 cơ quan của Việt Nam bị phản ánh tham nhũng lớn nhất theo ghi nhận của lĩnh vực tư nhân thì 4 cơ quan có dính dáng đến thương mại. Bên cạnh đó, vấn đề quản lý chuỗi cung ứng còn nhiều bất cập.

Song, HSBC cũng lạc quan khi thời gian tới dịch vụ logistics dự kiến sẽ được cải thiện với việc các nhà vận chuyển toàn cầu được phép hoạt động tự do hơn. Các trung tâm logistics lớn ở Hải Phòng, Cái Mép cũng có thể cung cấp dịch vụ nhanh hơn với giá rẻ đi. Tổng cục Hải Quan cũng đang nỗ lực để hiện đại hoá hệ thống, mục tiêu là Hải quan ở Việt Nam phải ít nhất bằng mức trung bình của các nước phát triển trong khu vực ASEAN.

Ngoài ra, mạng lưới đường cao tốc phục vụ cho quá trình vận chuyển từ cảng đến các nhà máy hoặc ngược lại cũng được cải thiện. Chẳng hạn đường cao tốc từ TP. HCM đi Trung Lương mới (62 km) được mở vào năm 2012 đã giảm thời gian di chuyển 40 phút. Tuyến đường Quốc lộ 1A cũng đang được nâng cấp. Các đường hành lang biên giới cũng đang được cải tạo, đặc biệt những tuyến đi Trung Quốc, Lào và Campuchia.

 “Những hoạt động cải thiện đang được xúc tiến đối với các hành lang vận chuyển, thủ tục hải quan, chuỗi cung ứng cho sản xuất và nông nghiệp sẽ giúp Việt Nam nâng cao chất lượng sản phẩm nông nghiệp đã qua chế biến và hàng hoá sản xuất, giúp những mặt hàng này có thêm năng lực cạnh tranh trên thị trường thế giới”, Báo cáo của HSBC nhận định.

Thanh Long